Czym są wybory do Samorządu Szkolnego?

Wybory do samorządu szkolnego pokazują dzieciom, że mają wpływ na sprawy publiczne, które dotyczą także ich samych. Dla młodych ludzi takie wydarzenie stanowi pierwszą okazję do obrania własnego stanowiska i stanięcia po stronie wybranego kandydata. Na czym dokładnie polegają wybory do samorządu i jak powinno się organizować je w szkole?

Oto czego możesz się dowiedzieć:

Czym jest samorząd uczniowski?

SAMORZĄD UCZNIOWSKI – plakat – pakiet materiałów na tablicę ogłoszeń

Samorząd uczniowski funkcjonuje w każdej szkole na podstawie przepisów Ustawy o Systemie Oświaty (art. 85). Zgodnie z treścią tego aktu prawnego, samorząd tworzą wszyscy uczniowie placówki. Wybory dotyczą więc organów samorządu, które reprezentują ogół uczniów. Według prawa, zasady przeprowadzania wyborów oraz zasady działania organów samorządu powinien określać regulamin uchwalony przez uczniów w głosowaniu, które musi być:

tajne,
powszechne,
równe.

Wybory powinny też odbywać się co najmniej raz w roku szkolnym, w terminie określonym przepisami regulaminu.

Jakie elementy zawiera regulamin samorządu uczniowskiego?

Samorząd uczniowski, jak inne instytucje, działa według regulaminu, czyli zbioru reguł i zasad, które powinny być przestrzegane przez każdego członka danej organizacji. Regulamin SU uchwalany jest przez samych uczniów. Z reguły odnosi się zaś do takich kwestii jak:

pełna nazwa samorządu,
opis organów samorządu, ich kompetencji i zakresu podejmowanych działań,
prawo wyboru opiekuna SU,
prawo do organizowania działalności kulturalnej,
prawo do organizowania życia szkolnego z zachowaniem równowagi między wysiłkiem szkolnym a rozwijaniem własnych zainteresowań,
prawo do redagowania i wydawania gazetki szkolnej,
zasady przeprowadzania wyborów.

Grafika: „Samorząd uczniowski” – plakat do wydruku PDF

Regulamin nie może być sprzeczny ze statutem szkoły i prawem oświatowym. Nie może odnosić się też do kwestii dysponowania budżetem placówki czy uchwalania planu wychowawczego szkoły.

Czym zajmuje się samorząd uczniowski?

Samorząd uczniowski doskonali pracę szkoły na podstawie opracowanego rocznego planu pracy. Jest też łącznikiem między uczniami a dyrekcją. Jego główne obowiązki i zadania mają na celu tworzenie w placówce atmosfery otwartości. Samorząd zajmuje się potrzebami i zainteresowaniami uczniów. Zwiększa ich szanse samorealizacji i pozwala odkrywać własne zdolności, na przykład zdolności organizacyjne czy przywódcze.

NAPIS: „Samorząd Uczniowski” – do druku (3)

W praktyce działania samorządu uczniowskiego sprowadzają się do podejmowania następujących aktywności:

organizowanie imprez kulturalno-rozrywkowych (Wigilie klasowe, Mikołajki, Andrzejki, Dzień Chłopaka, Dzień Kobiet, spotkania z wybranymi ważnymi osobami, prezentacje twórczości muzycznej lub literackiej, galerie prac plastycznych uczniów),
organizowanie wydarzeń naukowych,
udzielanie pomocy koleżeńskiej w ramach nauki różnych przedmiotów,
zachęcanie do brania udziału w spotkaniach przedmiotowych kół zainteresowań,
organizowanie konkursów ogólnoszkolnych i pomaganie nauczycielom w przygotowywaniu konkursów,
wspieranie nauczycieli w działaniu wychowawczym, które kształtuje w uczniach poczucie obowiązku, chęć do pracy czy punktualność,
organizowanie dyżurów na korytarzach i w szatni,
podejmowanie działań charytatywno-opiekuńczych (organizacja zbiórek, najczęściej wraz z rodzicami).

Kto tworzy samorząd szkolny?

Jak zostało wspomniane, szkolny samorząd tworzą wszyscy uczniowie szkoły. Dodatkowo, w jego działalności biorą udział także nauczyciele i zaproszeni do współpracy rodzice uczniów oraz inne osoby ze środowiska szkolnego lub lokalnego. Jeśli zaś chodzi o to, jakie organy reprezentują samorząd uczniowski, to wymieniamy wśród nich:

rady,
komisje,
zarządy,
sekcje.

W ramach wyborów do samorządu najczęściej obsadzane są więc takie stanowiska, jak:

członkowie rady samorządu,
członkowie zarządu samorządu,
prezydium,
skarbnicy,
rzecznicy praw uczniów.

NAPIS: „Samorząd Uczniowski” – do druku (2)

Jak powinny odbywać się wybory do samorządu uczniowskiego?

Sposób przeprowadzania wyborów do samorządu uczniowskiego nie został ściśle określony, dlatego szkoły mogą organizować takie wydarzenia na różne sposoby. Niektóre placówki stawiają na prezentację programów przez kandydatów i wybory bezpośrednie. Inne w pierwszej kolejności wyłaniają kandydatów do Rady Samorządu Szkolnego w zespołach klasowych. Jest to dobre rozwiązanie, dzięki któremu każda klasa ma swojego przedstawiciela w organach samorządu.

Bez względu na organizację wyborów, głosowanie zawsze powinno być demokratyczne, tj. oparte o zasadę:

równości – każdy ma jeden głos,
powszechności – głosują wszyscy uczniowie,
bezpośredniości – każdy głosuje samodzielnie,
tajności – głosowanie zapewnia anonimowość i jest dobrowolne,
większości – wygrywają kandydaci z największą liczbą głosów.

Jak przeprowadzić wybory do samorządu uczniowskiego? Warto pamiętać również o tym, że nad przygotowaniem wyborów, ich przebiegiem czy liczeniem głosów powinna czuwać uczniowska komisja wyborcza. Jej członkami są zaś uczniowie, którzy nie kandydują w wyborach. Wszystkie te zasady określa dokument o nazwie ordynacja wyborcza. Ordynacja powinna stanowić część regulaminu samorządu uczniowskiego. Dokument zawiera:

opis zasad przeprowadzania wyborów,
opis praw wyborczych,
oznaczenie terminu i trybu ogłoszenia wyborów,
oznaczenie trybu zgłaszania kandydatów,
określenie sposobu powoływania komisji wyborczej,
opis zasad prowadzenia kampanii wyborczej,
określenie sposobu głosowania,
opis trybu zgłaszania i rozpatrywania skarg w sprawie naruszeń i nadużyć,
określenie trybu unieważnienia wyborów,
określenie trybu ogłoszenia nowych wyborów.

Jakie organy wyłaniają wybory do samorządu uczniowskiego?

NAPIS: „Samorząd Uczniowski” – do druku (1)

Strukturę samorządu uczniowskiego określa regulamin SU. Najczęściej prezentuje się ona następująco:

władzą samorządu jest prezydium,
klasy reprezentuje samorząd klasowy,
szkołę reprezentuje rada uczniowska.

Radę uczniowską tworzą przedstawiciele samorządów klasowych. Zwykle składa się ona z trzech uczniów każdej klasy (przewodniczący, zastępca i skarbnik). Rada ma prawo:

uchwalać regulamin samorządu, a także wprowadzać w nim zmiany i poprawki,
uchwalać plan pracy na dany rok,
podejmować uchwały dotyczące kierunków działania samorządu,
powoływać prezydium w ramach wyborów,
odwoływać prezydium.

Jej zadaniem jest także zbieranie wniosków, opinii i sugestii od wszystkich klas. Dokumenty te przedstawiane są na zebraniach rady SU, które powinny odbywać się nie rzadziej niż co dwa miesiące. Zebrania zwołuje opiekun lub przewodniczący. Organ podejmuje decyzje w ramach głosowania. Rada może powoływać także sekcje, czyli grupy osób odpowiedzialnych za wykonywanie określonych zadań. Ich pracę koordynuje najczęściej prezydium.

Prezydium SU to z kolei najczęściej czworo uczniów, czyli:

przewodniczący,
wiceprzewodniczący,
sekretarz,
skarbnik.

Uprawnienia prezydium to:

reprezentowanie samorządu,
kierowanie pracą samorządu,
powoływanie sekcji,
mianowanie przewodniczących sekcji,
zwoływanie nadzwyczajnych zebrań rady.

Wybory powinny wyłaniać także Rzecznika Praw Ucznia. Jego zadania to między innymi:

rozpowszechnianie praw ucznia,
dysponowanie wiedzą na temat praw ucznia,
stanie na straży przestrzegania praw ucznia,
pozostawanie w kontakcie z uczniami w celu podjęcia ewentualnej interwencji (po naruszeniu praw ucznia).

Dlaczego wybory do samorządu uczniowskiego są ważne?

Wiele szkół nie może pochwalić się dzisiaj samorządem uczniowskim, który faktycznie reprezentuje uczniów i dba o ich interesy. Aby samorząd był demokratyczny i aktywny konieczne jest bowiem przeprowadzenie wyborów zgodnie z określonymi zasadami.

To, jakie osoby trafią do organów reprezentujących samorząd, ma bezpośredni wpływ na jakość pracy SU oraz to, jak samorząd będzie postrzegany przez wszystkich uczniów. Jeśli wyłonione w wyborach organy SU nie cieszą się wiarygodnością, ich możliwość mobilizowania do działań pozostałych dzieci i młodzieży będzie niewielka.

Na demokratycznych wyborach do samorządu korzystają wszyscy – dyrektor, nauczyciele, uczniowie. Dlaczego? Dobry samorząd, który reprezentuje interesy uczniów, a nie tylko dyrekcji i nauczycieli, stanowi realne wsparcie w realizacji zadań szkoły. Rozwija też postawę obywatelską i poczucie odpowiedzialności za wspólne dobro.

Jeśli uczniowie są zaangażowani w aktywność samorządu, z reguły lepiej pracują w grupie. Poza tym, SU z odpowiednio dobranymi reprezentantami może wprowadzić w szkole realne zmiany, poprawiając atmosferę panującą w placówce i stwarzając liczne szanse samorozwoju dla wszystkich uczniów.

Fajne hasła wyborcze do samorządu szkolnego

Chwytliwe hasła wyborcze do samorządu szkolnego to krótkie zdania lub slogany, które uczniowie startujący w wyborach do samorządu szkolnego wymyślają i wykorzystują, aby:

przyciągnąć uwagę kolegów i koleżanek – np. na plakatach, ulotkach czy prezentacjach,
zachęcić do głosowania na siebie lub swoją drużynę,
pokazać swój charakter i pomysły – czy to poważne (zmiany w szkole), czy bardziej humorystyczne (żartobliwe podejście).

Takie hasła działają podobnie jak slogany w prawdziwych wyborach – są krótkie, łatwe do zapamiętania i mają budzić pozytywne skojarzenia:

Twój głos, nasza przyszłość!
Razem zmienimy szkołę na lepsze!
Samorząd z pomysłem – szkoła z uśmiechem!
Wybierz aktywnych, wybierz nas!
Szkoła to my – decydujmy razem!
Słuchamy wszystkich, działamy dla każdego!
Mamy plan, mamy energię, mamy moc!
Tworzymy szkołę, w której chce się być!
Nowe pomysły – lepsza szkoła!
Dla uczniów, od uczniów, z uczniami!
Wybierz przyszłość pełną pomysłów!
Razem możemy więcej!
Twoje potrzeby – nasze działania!
Szkoła przyjazna uczniom zaczyna się tutaj!
Daj głos na kreatywność i działanie!
Z nami szkoła nabierze kolorów!
Nie obiecujemy cudów – gwarantujemy działanie!
Chcesz zmian? Postaw na nas!
Twoje marzenia – nasza misja!
Samorząd, który słucha i działa!
Razem zmienimy szkołę na lepsze!
Nie obiecuję gruszek na wierzbie, ale dobrą zabawę w przerwie!
Zagłosuj na mnie, a będzie więcej imprez!
Wybierz mnie, a będzie więcej wycieczek!
Mrysia to kandydatka, która zniesie kartkówki!
Głosuj na Grzegorza, a będzie więcej przerw na jedzenie!
Zagłosuj na Marię, a będzie więcej zajęć sportowych!
Głosuj na mnie, a będzie jak w Gwiezdnych Wojnach!
Jestem Supermenem samorządu uczniowskiego!
Wybierz mnie, a będzie jak w bajce!
Głosuj na Kasię, bo ona jest jak Hermiona!
Jestem Spider-Manem tej szkoły!
Hakuna Matata – bez stresu, zagłosuj na Łukasza!

Fajne postulaty wyborcze do samorządu szkolnego

Poprawa życia codziennego uczniów
1. wprowadzenie „dni bez prac domowych” raz w miesiącu,
2. więcej dyżurów w szkolnym sklepiku/kantynie,
3. zwiększenie liczby ławek i siedzisk na korytarzach.
Kultura i rozrywka
1. organizacja szkolnych dyskotek i karaoke,
2. dzień talentów – prezentacja pasji uczniów,
3. konkursy tematyczne (plastyczne, muzyczne, sportowe).
Sport i zdrowie
1. dodatkowe przerwy ruchowe na boisku przy dobrej pogodzie,
2. turnieje sportowe międzyklasowe,
3. akcje „zdrowe śniadanie” i promowanie aktywności fizycznej.
Ekologia i otoczenie szkoły
1. segregacja śmieci w każdej klasie,
2. akcje sadzenia roślin wokół szkoły,
3. zbiórki makulatury i baterii z nagrodami dla najlepszych klas.
Wsparcie uczniów
1. „skrzynka pomysłów” – miejsce, gdzie każdy może wrzucić swoje sugestie,
2. „koleżeński dyżur” – starsi uczniowie pomagają młodszym,
3. warsztaty radzenia sobie ze stresem przed egzaminami.
Tradycje i święta szkolne
1. organizacja „Dnia bez plecaka”,
2. obchody Dnia Chłopaka, Dnia Kobiet, Andrzejek, Mikołajek,
3. szkolne kiermasze świąteczne.

Ciekawe pomysły samorządu szkolnego

Oto ciekawe i oryginalne pomysły dla samorządu szkolnego, które mogą uatrakcyjnić życie szkoły i zaangażować uczniów:

🎉 Życie szkolne i integracja

Dzień bez plecaka – uczniowie przynoszą książki i przybory w nietypowych rzeczach (walizka, koszyk, pudełko).
Odwrócony dzień – uczniowie na jeden dzień przejmują rolę nauczycieli, a nauczyciele wcielają się w uczniów.
Klasowe bingo – specjalne karty z zadaniami integracyjnymi (np. „porozmawiaj z kimś nowym”, „pochwal kolegę/koleżankę”).

🎭 Kultura i rozrywka

Talent show – prezentacja pasji i umiejętności (śpiew, taniec, sztuczki, rysunki, programowanie).
Kino w szkole – wieczorne seanse filmowe w sali gimnastycznej z popcornem.
Dzień przebierańców – tematyczny (np. bohaterowie bajek, lata 80., ulubione zawody).

⚽ Sport i aktywność

Turniej „nauczyciele vs uczniowie” – np. w siatkówkę lub piłkę nożną.
Przerwy na świeżym powietrzu – wyjścia na boisko przy dobrej pogodzie.
Szkolny escape room – zagadki w klasie lub sali gimnastycznej.

🌱 Ekologia i społeczność

Szkolny ogródek lub mini szklarni – uczniowie sadzą rośliny, zioła, kwiaty.
Akcja wymiany książek „Bookcrossing” – każdy przynosi książkę i może wziąć inną.
„Eko-piątki” – konkurs na najbardziej kreatywny recyklingowy strój lub przedmiot.

💡 Wsparcie i rozwój

Skrzynka pomysłów i dobrych słów – uczniowie wrzucają pomysły lub anonimowe pochwały dla innych.
Dzień „bez pytania” – uczniowie tego dnia są wolni od odpytywania.
Kółko marzeń – regularne spotkania, gdzie uczniowie mogą przedstawiać swoje inicjatywy i je realizować.

About
Latest Posts

Grzegorz Szwaciński

Cześć! Mam na imię Grzegorz i jestem właścicielem sklepu SkutecznyNauczyciel, który specjalizuje się w dostarczaniu wysokiej jakości dekoracji, gazetek szkolnych, materiałów edukacyjnych i pomocy dydaktycznych. Moim celem jest ułatwianie pracy pedagogom przez dostarczanie im gotowych materiałów edukacyjnych.

Jeśli szukasz sprawdzonych produktów, które pomogą w codziennej pracy, zapraszam do zapoznania się z ofertą mojego sklepu! 😊

Latest posts by Grzegorz Szwaciński (see all)