Jakie zadania ma logopeda w szkole/przedszkolu?
Ponieważ dziennik logopedyczny dokumentuje pracę logopedy, warto wiedzieć, jakie są kluczowe obowiązki nauczyciela zatrudnionego na tym stanowisku. Wymieniamy wśród nich między innymi:
- przeprowadzenie diagnoz logopedycznych u uczniów posiadających orzeczenie lub opinię z poradni psychologiczno-pedagogicznej,
- zapoznanie się z opiniami i orzeczeniami wydanymi przez poradnię PP,
- zapoznanie się z dokumentacją, która reguluje zasady pracy logopedy w danej placówce,
- prowadzenie konsultacji z wychowawcami,
- prowadzenie spotkań z rodzicami,
- ustalenie planu terapeutycznego dla dzieci posiadających orzeczenie lub opinię z poradni PP,
- przygotowanie dokumentacji logopedycznej,
- prowadzenie obserwacji logopedycznych w klasach,
- zebranie zgód na badania przesiewowe od rodziców uczniów itd.
Jakie informacje powinien zawierać dziennik zajęć logopedycznych?
Dziennik logopedy składa się najczęściej z kilku elementów. Jedna z jego stron to lista dzieci objętych terapią z ewentualnym podziałem na grupy, jeśli specjalista prowadzi zajęcia grupowe. W dalszej części dokumentu znajdziemy zazwyczaj tabele do opisywania przebiegu zajęć wraz z oznaczeniem daty spotkania z uczniem.
Zasadniczo, przykładowe wpisy do dziennika logopedy powinny odzwierciedlać to, w jaki sposób specjalista pracował z uczniami, jakie metody stosował i jakie efekty udało mu się uzyskać.
W dzienniku logopedycznym można uwzględnić:
- opis stosowanych procedur,
- opis stosowanych narzędzi badawczych,
- opis zadań własnych logopedy,
- diagnozę logopedyczną,
- plan terapii logopedycznej,
- dane ucznia,
- ocenę postępów ucznia,
- wykaz obecności ucznia,
- treść prowadzonych zajęć (tematykę),
- informacje o kontaktach z rodzicami,
- informacje dotyczące hospitacji,
- notatki własne logopedy.
Czego mogą dotyczyć przykładowe wpisy do dziennika logopedycznego?
Przykładowe wpisy do dziennika logopedycznego opisują nie tylko zadania logopedy w ujęciu ogólnym, ale również przebieg pracy z każdym uczniem osobno. Dokument wyszczególnia więc najczęściej osobne rubryki dla każdego dziecka, aby specjalista mógł odnotować w takim miejscu:
- dane pacjenta (ucznia),
- opis diagnozy (objawy i przyczyny wystąpienia wad wymowy),
- opis programu terapii,
- informacje o treści prowadzonych zajęć,
- informacje o stosowanych metodach i formach pracy,
- opis efektów terapii.
W jaki sposób logopeda pracuje z dziećmi w szkole?
Opisując przebieg pracy z uczniem lub grupą uczniów, logopeda uwzględnia w każdym takim wpisie tematykę zajęć, czyli stosowane formy i metody pracy oraz wykorzystane pomoce dydaktyczne. Przykładowe tematy do dziennika logopedycznego mogą nawiązywać więc do tego, jakie czynności wykonywał specjalista z dzieckiem.
Najczęściej są to:
- ćwiczenia oddechowe,
- ćwiczenia aparatu artykulacyjnego,
- masaż logopedyczny,
- ćwiczenia przygotowujące do wywołania pożądanej głoski,
- ćwiczenia dykcyjne,
- ćwiczenia artykulacyjne,
- gry i zabawy logopedyczne,
- ćwiczenia rozwijające funkcje słuchowe,
- ćwiczenia utrwalające głoski.
Należy pamiętać jednak, że duże znaczenie w pracy z dzieckiem ma umiejętność zmotywowania go do wykonywania takich ćwiczeń. Jeśli nauczycielowi udaje się zaangażować małego pacjenta w pracę nad własnymi kompetencjami komunikacyjnymi, terapia przynosi lepsze rezultaty.
Prowadząc zajęcia z dzieckiem, warto wykorzystać więc każde takie spotkanie nie tylko do korekcji mowy ucznia, ale również do poszerzania jego wiedzy o świecie. W tym celu wystarczy wprowadzić do codziennej rutyny zajęcia tematyczne, czyli ćwiczenia, które łączy wspólny, atrakcyjny dla ucznia temat.
Tematy zajęć logopedycznych do dziennika mogą mieć więc wspólny, określony motyw, związany na przykład z aktualną porą roku czy świętami. Na bazie wskazanej tematyki logopeda powinien prowadzić z dziećmi następujące czynności:
- ćwiczenia oddechowe, jak ćwiczenia z wykorzystaniem słomki i drobnych elementów do ich przenoszenia, np. zabawa w karmienie żaby muchami wyciętymi z papieru,
- ćwiczenia słuchu mownego, czyli rozpoznawania głosek w słowach odczytywanych przez logopedę,
- ćwiczenie słuchania ze zrozumieniem oraz pamięci słuchowej na podstawie krótkich wierszy,
- ćwiczenia aparatu artykulacyjnego na podstawie obrazków pokazowych,
- poszerzanie zasobu słownictwa (tematycznego) za pomocą zagadek, łamigłówek, rebusów i innych ciekawych ćwiczeń,
- ćwiczenie dialogu, na przykład przy pomocy pacynek lub maskotek,
- ćwiczenie narracji polegające na omawianiu przedstawionych dziecku ilustracji,
- ćwiczenie analizy sylabowej i wymowy głosek poprzez nazywanie przedmiotów przedstawionych na obrazku i dzielenie słów na sylaby,
- ćwiczenia języka, warg, żuchwy i podniebienia miękkiego,
- stymulowanie opóźnionego rozwoju mowy,
- doskonalenie umiejętności komunikowania się ze środowiskiem,
- stymulacja rozwoju językowego dzieci (wymowa, słownictwo, gramatyka i stylistyka),
- korygowanie wad wymowy,
- ćwiczenia słownikowe.
Logopeda może, nawiązując do jednego tematu, zrealizować z dzieckiem wszystkie niezbędne ćwiczenia artykulacyjne. Należy pamiętać jednak, że konieczne jest dostosowanie ich do potrzeb ucznia (jego problemów, trudności, ograniczeń).
Inne podobne wzory pism:
- Diagnoza logopedyczna – wzór
- Wywiad logopedyczny – wzór
- Zakończenie terapii logopedycznej – wzór
- Wypełniony dziennik praktyk logopedycznych – przykłady