Czym jest terapia integracji sensorycznej?

Integracja sensoryczna pozwala nam odpowiednio organizować i interpretować informacje, które są odbierane przez zmysły. Dzięki niej możemy w prawidłowy sposób reagować, planować swoje działania, rozwijać się w każdej sferze – poznawczej, fizycznej, społecznej i emocjonalnej.

Kiedy proces integracji sensorycznej zostaje zaburzony, dochodzi do nadwrażliwości lub niedostatecznej wrażliwości na bodźce wewnętrzne i zewnętrzne. W takiej sytuacji warto skorzystać z terapii integracji sensorycznej, która poprawia funkcje sensoryczne i wspomaga ogólny rozwój człowieka.

Oto czego możesz się dowiedzieć:

Diagnoza zaburzeń integracji sensorycznej

Zanim dziecko, nastolatek czy osoba dorosła podejmą terapię SI (integracji sensorycznej), potrzebna jest diagnoza. Proces diagnozy składa się z kilku etapów. Stosuje się w nim również różne metody oceny, takie jak:

obserwacja zachowania w różnych sytuacjach, na przykład podczas zabawy, interakcji z innymi osobami,
wywiad z opiekunami, który pozwala zebrać informacje dotyczące historii rozwoju dziecka i aktualnych trudności w codziennym funkcjonowaniu,
testy oceny SI,
ocena umiejętności funkcjonalnych, na przykład równowagi, koordynacji, siły mięśniowej.

Może Cię zainteresować:

Zebrane w ten sposób informacje pozwalają terapeucie zidentyfikować te obszary rozwoju dziecka, które wymagają wsparcia. Diagnoza nie kończy się jednak wraz z rozpoczęciem terapii. Wymaga bowiem również monitorowania postępów i dostosowywania planu terapii do osiągnięć oraz dalszych potrzeb pacjenta.

Czym jest terapia SI?

Terapia integracji sensorycznej opiera się w głównej mierze na ćwiczeniach i zabawach, które wywołują reakcje sensoryczne. W trakcie zajęć dziecko nie uczy się nowych umiejętności, lecz podlega stymulacji systemów zmysłowych w kontrolowanych, bezpiecznych warunkach. Zabawy w ramach terapii SI mają być dla uczestnika przyjemne i interesujące.

Ich celem jest natomiast pobudzanie zmysłów i usprawnianie – motoryki dużej, motoryki małej, koordynacji i innych zakresów rozwoju, które bazują na sprawnej integracji sensorycznej.

Terapeuta, przy wykorzystaniu odpowiednich technik, powinien ograniczyć lub wyeliminować niepożądane bodźce w przypadku, kiedy dziecko jest na nie nadwrażliwe lub odwrotnie – dostarczyć silnych bodźców w przypadku niedostatecznej wrażliwości uczestnika terapii.

W praktyce terapia SI sprowadza się do wykorzystania odpowiednich narzędzi i metod pracy, które angażują różne zmysły. Ćwiczenia zawsze dobiera się jednak do stanu i potrzeb pacjenta. Zwykle obejmują one:

ćwiczenia dotykowe, na przykład zabawy z różnymi materiałami, teksturami, temperaturami,
ćwiczenia równowagi, jak stanie na jednej nodze, zabawa na desce do balansowania,
ćwiczenia manualne, jak lepienie z plasteliny, rysowanie, kolorowanie, malowanie,
ćwiczenia słuchowe, np. słuchanie muzyki, granie na instrumentach,
ćwiczenia proprioceptywne, np. wspinaczka, noszenie ciężarów, czołganie się,
zajęcia w wodzie (rozluźniające mięśnie).

Terapia integracji sensorycznej najczęściej ma miejsce w specjalnie przeznaczonej do tego sali. Salę tego typu dzieli się na trzy strefy:

z płaską powierzchnią do biegania, jazdy na deskorolce, pokonywania torów przeszkód,
do ćwiczenia równowagi, wyposażoną w trampoliny, kołyski, huśtawki, deski równoważne,
z miękką powierzchnią (materace), która zabezpiecza dziecko przy wykonywaniu ćwiczeń na sprzęcie podwieszonym, a także pozwala wykonywać inne ćwiczenia i masaże.

Jeśli chodzi o ćwiczenia praktyczne, które można wykonywać w ramach terapii SI, to wymienia się wśród nich między innymi:

huśtanie na huśtawce lub w hamaku,
lepienie z masy plastycznej,
zabawę z przedmiotami o różnych kolorach i fakturach,
jazdę na deskorolce i inne.

Jakie korzyści przynosi terapia SI?

Terapia SI powinna pomóc dziecku prawidłowo selekcjonować i interpretować bodźce zmysłowe. Zajęcia tego typu mogą wpłynąć pozytywnie na kontrolę emocji, sprawność fizyczną, relacje społeczne, koordynację, równowagę, zdolności manualne, precyzję ruchów, a nawet poczucie własnej wartości. Integracja sensoryczna ma też kluczowe znaczenie dla zdolności uczenia się, dlatego terapia powinna pomóc dziecku w nauce pisania, czytania czy liczenia.

Celami takiej terapii i możliwymi efektami udziału w zajęciach są więc:

wsparcie rozwoju umiejętności społecznych,
wsparcie rozwoju umiejętności motorycznych,
wsparcie rozwoju koordynacji ruchowej, koordynacji oko-ręka,
poprawa w zakresie przetwarzania sensorycznego,
poprawa w zakresie adekwatnego reagowania na bodźce,
zwiększenie poczucia bezpieczeństwa,
poprawa koncentracji i uwagi,
wsparcie rozwoju umiejętności komunikacyjnych i wiele innych.

Terapia SI w domu

Rodzice lub opiekunowie powinni współdziałać z terapeutą, kontynuując zajęcia w ramach terapii SI we własnym domu. Aby wesprzeć rozwój integracji sensorycznej u swojego dziecka można:

zachęcać dziecko do zabawy na placu zabaw,
organizować zabawy angażujące zmysły, np. zabawę w piaskownicy,
zachęcać dziecko do grania na instrumentach,
korzystać z materiałów sensorycznych podczas wspólnych zabaw, np. z piasku, tkanin,
bawić się z dzieckiem w rozpoznawanie smaków i zapachów,
zachęcać do aktywności fizycznej, takiej jak jazda na rowerze, taniec, pływanie,
organizować tory przeszkód z różnymi aktywnościami, jak balansowanie, pełzanie, wspinanie się,
organizować zabawy z wodą, np. przelewanie jej między pojemnikami,
stosować techniki relaksacyjne, np. ćwiczenie głębokiego oddychania.

Warto pamiętać jednak, że takie ćwiczenia muszą być dostosowane do potrzeb dziecka i powinny odbywać się w bezpiecznym środowisku.

Kiedy warto pomyśleć o terapii SI?

Terapia SI jest wskazana zwłaszcza u dzieci z rozpoznanymi zaburzeniami ze spektrum autyzmu, z ADHD, z zespołem Downa czy z mózgowym porażeniem dziecięcym. Zdarza się jednak, że również dziecko zdrowe potrzebuje takiej terapii i może skorzystać z niej dla wsparcia swojego rozwoju motorycznego, poznawczego czy społecznego. O terapii warto pomyśleć więc, jeśli rodzic zauważa u dziecka:

za niski lub za wysoki poziom aktywności fizycznej,
problemy z koncentracją,
nadmierną wrażliwość na dotyk, dźwięki, światło,
opóźniony rozwój mowy,
trudności w nauce, np. odwracanie liter, opuszczanie linijek przy przepisywaniu tekstu z tablicy,
problemy motoryczne, np. nieprawidłowa postawa ciała, trudności z wycinaniem czy poprawnym trzymaniem długopisu.

About
Latest Posts

Grzegorz Szwaciński

Cześć! Mam na imię Grzegorz i jestem właścicielem sklepu SkutecznyNauczyciel, który specjalizuje się w dostarczaniu wysokiej jakości dekoracji, gazetek szkolnych, materiałów edukacyjnych i pomocy dydaktycznych. Moim celem jest ułatwianie pracy pedagogom przez dostarczanie im gotowych materiałów edukacyjnych.

Jeśli szukasz sprawdzonych produktów, które pomogą w codziennej pracy, zapraszam do zapoznania się z ofertą mojego sklepu! 😊

Latest posts by Grzegorz Szwaciński (see all)