Opis
Czym jest hospitacja w szkole?
Hospitacja jest formą nadzoru pedagogicznego prowadzonego w szkole, czy w innej placówce oświatowej, jasno to wynika z art. 55. Prawo oświatowe:
Organ sprawujący nadzór pedagogiczny może przetwarzać dane osobowe pracowników i uczniów szkół i placówek w zakresie niezbędnym do wykonywania nadzoru pedagogicznego.
W ramach hospitacji dyrektor, wyznaczony nauczyciel lub wizytator przeprowadza obserwację zajęć prowadzonych przez innego pedagoga.
Osoba trzecia odpowiedzialna za przeprowadzenie hospitacji jest „gościem”, który bierze udział w zajęciach lekcyjnych. Jej cel to natomiast przyglądanie się zarówno działaniom nauczyciela, jak i zachowaniu uczniów. W większości przypadków hospitacja polega na zbieraniu informacji potrzebnych do dokonania oceny pracy nauczyciela lub do zdiagnozowania efektów jego pracy.
W trakcie obserwacji sprawdza się, czy nauczyciel prawidłowo realizuje na swoich lekcjach:
- elementy procesu wychowawczego,
- elementy procesu dydaktycznego,
- elementy procesu opiekuńczego,
- zadania określone w statucie szkoły.
Niemniej jednak należy pamiętać, że istnieje kilka rodzajów hospitacji, mianowicie:
- hospitacja oceniająca – służąca dokonaniu oceny pracy nauczyciela, w tym stosowanych metod pracy, wpływu na uczniów, czy kontaktów z uczniami,
- hospitacja doradcza, czyli mająca na celu pomóc nauczycielowi w określeniu kierunków dalszego rozwoju zawodowego oraz w dokonaniu samooceny,
- hospitacja diagnozująca – służąca ocenie rezultatów procesu dydaktycznego, wychowawczego i opiekuńczego na podstawie obserwacji umiejętności i wiedzy prezentowanej przez uczniów.
Jakie czynności przeprowadza się w ramach hospitacji?
Procedurę hospitacji rozpoczyna się od określenia jej tematu, np. metody pracy nauczyciela. Następnie należy wskazać cele hospitacji, czyli określić, co chcemy uzyskać na podstawie obserwacji zajęć. Przygotowanie do hospitacji wymaga również:
- określenia problemu, który ma zostać zdiagnozowany/oceniony,
- wyboru wskaźników oceny/diagnozy,
- wyboru techniki hospitacji,
- opracowania narzędzia, np. arkusza hospitacji.
Głównym punktem hospitacji jest oczywiście przeprowadzenie obserwacji zajęć zgodnie z opracowanym planem. Na zakończenie przygotowuje się natomiast wyniki hospitacji, poprzez analizę ilościową i jakościową zebranych danych.
Jednak, aby móc podsumować hospitację, osoba prowadząca obserwację musi na bieżąco lub bezpośrednio po zajęciach notować spostrzeżenia i uwagi po hospitacji. Najczęściej dotyczą one:
- przygotowania nauczyciela do zajęć,
- zgodności tematycznej zajęć,
- dbania o dyscyplinę na zajęciach,
- kultury osobistej nauczyciela,
- kontaktu nauczyciela z uczniami,
- punktualności,
- doboru metod pracy z uczniami,
- sposobu prowadzenia zajęć,
- wykorzystania pomocy naukowych przez nauczyciela.
Warto wiedzieć, że uwagi nauczyciela po hospitacji służą opracowaniu protokołu z hospitacji. Protokół ten jest następnie przedstawiany hospitowanemu nauczycielowi, który może odwołać się od treści takiego dokumentu lub zatwierdzić go swoim podpisem.
Czego dotyczą przykładowe wnioski nauczyciela po hospitacji?
Przykładowe wnioski z hospitacji najwygodniej jest nanosić na arkusz obserwacji zajęć (arkusz hospitacji), który zawiera wszelkie dane stron biorących udział w procesie hospitacji (np. imię i nazwisko nauczyciela, który podlega hospitacji, i który prowadzi zajęcia, oraz imię i nazwisko pedagoga, który przeprowadza hospitację, itd.).
Zazwyczaj zawiera on tabelę lub listę podpunktów z pytaniami na temat nauczyciela i uczniów. Posiadając gotowe pytania/sformułowania, nauczyciel przeprowadzający obserwację zajęć może bardzo szybko przygotować swoje notatki, zaznaczając jedną z proponowanych na arkuszu odpowiedzi, np. „tak” lub „nie”.
Przykładowe wnioski nauczyciela po hospitacji mogą dotyczyć natomiast:
- przygotowania nauczyciela do zajęć,
- podania uczniom tematu i celu lekcji na początku zajęć,
- monitorowania przebiegu lekcji,
- monitorowania realizacji celu lekcji,
- realizacji podstawy programowej,
- wdrożenia pracy w grupach,
- realizacji zaplanowanych działań,
- stosowania różnych metod aktywizujących,
- zainteresowania uczniów tematem zajęć,
- pobudzania samodzielności u uczniów,
- motywowania uczniów,
- udzielania uczniom informacji zwrotnych,
- dostosowania poziomu trudności zajęć do możliwości dzieci,
- dbania o odpowiednią atmosferę w trakcie zajęć,
- pobudzania w uczniach postawy badawczej,
- zapewnienia uczniom poczucia bezpieczeństwa,
- udzielania uczniom wskazówek,
- udzielania uczniom pomocy,
- podsumowania zajęć przez nauczyciela,
- wpisania tematu zajęć do dziennika.
W notatce pohospitacyjnej, na podstawie tak przygotowanych wniosków z hospitacji, sporządza się także uwagi i zalecenia, czyli wyszczególnienie słabszych stron hospitowanego nauczyciela (obszarów, które należy doskonalić) oraz wskazanie zaleceń, czyli działań, które nauczyciel powinien zmienić.
Od czego zależne są wnioski z obserwacji zajęć?
Przykładowe wnioski z obserwacji lekcji mogą różnić się w zależności od tego, z jaką hospitacją nauczyciel ma do czynienia, a także jaki jest jej zakres i jakiego przedmiotu naucza pedagog. Największe różnice można dostrzec we wnioskach z hospitacji nauczyciela wychowawcy oraz nauczyciela wychowania fizycznego.
Przykładowe wnioski z obserwacji zajęć z wychowawcą to między innymi:
- zaangażowanie uczniów w osiągnięcie ustalonych celów lekcji,
- aktywność uczniów na zajęciach,
- stosowanie zasad komunikacji werbalnej i niewerbalnej,
- zachęcanie do wzmożonego wysiłku,
- zachowanie autorytetu nauczyciela,
- stosowanie pozytywnego wzmocnienia.
Z kolei wnioski z obserwacji zajęć WF mogą dotyczyć metod między innymi wykorzystania różnych metod aktywizujących uczniów, indywidualizacji prowadzenia zajęć z uczniami, czy relacji interpersonalnych na linii uczeń-nauczyciel.
Jak przeprowadzić skuteczną hospitację?
Hospitacja powinna być wierna, wnikliwa, wyczerpująca i obiektywna. Obserwacja zajęć musi być zaś swobodna – osoba przeprowadzająca hospitację ma notować to, co zaobserwowała i nie musi ograniczać się przy tym do zagadnień wskazanych w kwestionariuszu. Podczas sporządzania notatek można posługiwać się następującymi pytaniami:
- jakie techniki nauczyciel stosował, aby przyciągnąć uwagę uczniów?
- jak nauczyciel podtrzymywał zainteresowanie tematyką zajęć?
- jaką rolę w trakcie lekcji odegrały informacje zwrotne nauczyciela?
- do czego uczniowie wykorzystali nabyte w czasie zajęć kompetencje?
- jakie było zaangażowanie uczniów?
Dobrze ocenianą w ramach hospitacji strukturą zajęć jest zaplanowanie osiągnięć uczniów zgodnie z celami zajęć, a także wykonywanie przez uczniów zadań, które służą osiągnięciu zaplanowanych celów.
W trakcie lekcji nauczyciel powinien stosować te formy i metody pracy, które są dostosowane do przyjętych początkowo celów. Wskazane jest również prowadzenie zajęć kontrolnych, czyli sprawdzających poziom osiągnięć uczniów.
Jeśli hospitacja dotyczy nauczania zindywidualizowanego, to nauczyciela należy ocenić między innymi pod kątem:
- tempa pracy,
- rodzaju używanego języka,
- różnicowania wymagań,
- różnicowania zadań,
- rozpoznania oczekiwań ucznia,
- doboru metod nauczania.
- Czy 2,5 latka można zapisać do przedszkola? - 2024-03-09
- Czy przyjęcie 2-latka do przedszkola jest możliwe? - 2024-03-08
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.